Denver II Uygulamaya Girdi

 

 

Silivri Rehberlik ve Araştırma Merkezi (RAM), Denver Gelişimsel Tarama Testi (DGTT)’nin yenilenmiş ve Türk toplumuna uyarlanmış biçimi olan Denver II’yi uygulamaya başladı. Zeka testi olmadığı, gelişim testi olduğu özellikle vurgulanan Denver II,  ücretsiz olarak 0- 6 yaş arası çocuklara uygulanıyor. Randevulu sistemle çalışan Silivri Rehberlik ve Araştırma Merkezi, gelen her çocukla en iyi şekilde ilgilenme imkanı buluyor.

 

Özel eğitimciler ve psikolojik danışmanlar eşliğinde uygulanan Denver II ile ilgili geniş kapsamlı bilgi, Silivri Rehberlik ve Araştırma Merkezi’nden (728 47 27) ve www.silivriram.gov.tr adresinden öğrenilebilir.

 

Küçük çocukların gelişimindeki sapmaları rutin fizik muayene sırasında anlamak güçtür. Gelişim bozukluğunun varlığı genellikle çocukta yürüme, konuşmama, gibi belirgin sorunlar ortaya çıktığında ya da okulda başarısız olduğunda fark edilir. Denver Gelişimsel Tarama Testi (DGTT) küçük çocuklarda bulunabilecek gelişimsel sorunları yakalamada sağlık personeline yardımcı olması amacıyla ilk kez 1967 yılında yayınlanmış, ilk yayınlanışından sonra geniş kullanım alanı bulmuştur. Birçok ülkede topluma uyarlanarak ve standardize edilerek dünyada 50 milyondan fazla çocuğun taramasında kullanılmıştır. Ülkemizde de 1980 yılında Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Nöroloji Bölümü tarafından standardize edilerek ülke çapında kullanımı ve testör eğitimine sunulmuştur.

 

DGTT, yaygın kullanımı sonucunda elde edilen deneyimlerin ışığında 1990 yılında yeniden gözden geçirilmiş ve Denver II oluşturulmuştur.

 

* Güvenilir ve geçerliliği bilinen bir tarama testi oluşu,

* Öğrenilme ve uygulanmasının kolaylığı,

* Testin 5–15 dakika gibi kısa sürede verilebilmesi,

* DGTT’nin daha önce Türk toplumuna uyarlanmış olması ve standardize edilmiş oluşudur.

 

İstatistiklere göre Türkiye’de yaklaşık 9 milyon özürlü birey bulunmaktadır. Bu bireyin %20-25’ine erken okul öncesi dönemde tanı ve tedavi uygulanmakla yardım edilebilirdi. Çocuk sağlığı alanında çalışanların en önemli görevi, bilgisizlik, utanma, ya da çeşitli imkansızlıklar nedeniyle evlerde gözden uzak tutulan bu çocukları bulmaktır. Çocuk psikologları, özel eğitimciler, çocuk gelişim uzmanları, okul öncesi eğitiminde ve çocuk yuvalarında çalışan eğitimciler ellerinde güvenilir bir tarama yöntemi bulunduğu takdirde gelişimsel geriliği olan çocukları tanıyabilecek ve gereken yardımı yapabilecekler.

 

Örneğin 30 aylık Ali’nin konuşmasındaki gecikmeyi,  Denver II testini rutin olarak kullanan çocuk doktorunun fark ettiğini sayalım. Ali’yi daha ayrıntılı değerlendirmesi için bir hastaneye gönderdiğini ve tetkikler sonucunda kısmi bir işitme kaybı bulunduğunu düşünelim. Bunun sonucunda çocuğa işitme cihazı sağlanacak ve aileye dil gelişimi için gerekli uyarıları nasıl verecekleri öğretilecektir. İki yıl içinde Ali’nin sözel becerisi yaşıtlarına eşit hale gelecek, kendisi ve ailesi için bir sorun oluşturmayacak.

 

Denver II Testi 0–6 yaş arasındaki, görünürde sağlıklı olan çocuklara uygulanmak üzere düzenlenmiştir. Çocuğun yaşına uygun birtakım becerilerini değerlendiren bu test, belirti vermeyen gelişim sorunlarını taramada, kuşkulu durumları nesnel bir ölçütle doğrulamada ve gelişimsel açıdan risk altındaki çocukların izlemede değerlidir.

 

Denver II bir zeka testi değildir. Gelecekteki zihinsel veya uyumsal yeteneği tahmin etmede kullanılmaz. Bunun yerine, çocuğun bir takım işlevlerdeki becerisi yaşıtları ile karşılaştırılır. Öğrenme güçlüğü, konuşma bozukluğu, duygusal bozukluk gibi tanılar vermek üzere yapılmamıştır ve hiçbir zaman fizik muayene veya tanısal değerlendirme yerine kullanılmamaktadır.

 

Denver II, aşağıdaki gelişim alanlarını taramak üzere test formu üzerinde dört bölümde toplanmış 116 maddeden oluşmaktadır:

 

1. Kişisel-Sosyal: İnsanlarla anlaşma kendi bireysel gereksinimlerini karşılayabilme.

2. İnce Motor-Uyumsal: El-göz koordinasyonu, küçük cisimsel kullanabilme, problem çözme.

3. Dil: İşletme, anlama ve dili kullanma.

4. Kaba Motor: Oturma, yürüme, zıplama ve genel olarak büyük kasların hareketi. 

 

Değişik yaş gruplarından 10 çocuk aynı anda birden fazla testör tarafından test edildiğinde ve aynı çocukların en fazla 5 gün aralıkla yapılan test sonuçları karşılaştırıldığında testörler arası uyumluluk % 90, test- test uyumluluğu ise % 86’nın altına düşmediği belirtilmiştir.

 

Denver II bir çocuğun genel gelişimi konusunda sistematik bilgi verir ve uygulamacıyı muhtemel gelişimsel güçlükler konusunda uyarır. Denver II, çocuğun yaşıtı olan diğer çocuklarla karşılaştırılmasında kullanılmalı, daha ilerideki gelişmeyi tahminde kullanılmamalıdır.

Denver II’nin DGTT ile ortak maddelerinin geçerlilikleri DGTT’nin yaygın kullanımı ile ispat edilmiştir. Yeni maddeler, çocuk gelişimi ve çocuklardaki tarama yöntemleri konularında uzmanlaşmış kişilerce seçilmiştir. Bütün testler arasında bazı farklılıklar olduğundan bir testin geçerliliği diğer testlerle uyumluluğuna değil, standardizasyonuna dayanır. Denver II’nin örneklemi ve standartları, uygulandığı toplumu temsil edecek şekilde seçilmiş ve toplanmış bir testtir. Ayrıca Denver II testi kurumumuzda da uygulanmaktadır.