Silivri Facebook
banner88

HER SEÇİM BİR VAZGEÇİŞTİR... (BELMA BALCI)

SANATIN  DÜNYASI  (6)

 

 

HER SEÇİM  BİR VAZGEÇİŞTİR VE YAPTIĞI ETKİ DURDUĞUN YERE GÖRE DEĞİŞİR

 

Bugün yazıma bir kadın, bir oyuncu, bir oyun yazarı, bir aşık, bir insan olan Meral Okay ile başlamak istiyorum... Bu yazı serisine bir ölümle başladım ve yine bir ölümle noktalamak istiyorum... Hayat, ölüm olduğu için var değil mi zaten! Ölüm hayatı gerçek kılmıyor mu? Ve yaşananları...

 

Ölüm bilinci yaşama sevinci ile yanyana gidiyor... Bu dünyada var olan yaşamın bir gün sona ereceği ve ölümün bu acımasız gerçekliği bize güzellikleri yaşamamız gerektiğini öğretmiyor mu? Bitmiş ve geri gelmeyecek bir geçmiş ve hiç olmayan bir gelecek yerine “an” ı yaşamanın güzelliği...

 

“Anı yaşamak” cümlesi çok beylik bir laf oldu artık, bu güzel cümleyi harcayıp bitirdik... Her söylediğimiz, kurduğumuz her cümle, şiirler, romanlar ve milyonlarca özlü güzel söz...  Hepsini tüketip bitiriyoruz ve de herşey lafta kalıyor, bunların tek kelimesi bile yaşamda yerini bulmuyor, davranışımızı etkilemiyor, bir kulağımızdan giriyor ötekinden çıkıyor, biz yine bildiğimizi okuyup mutsuz çoğunluk sürüsüne katılıyoruz...

 

Meral Okay’i geçen hafta aşkının yanına, sonsuzluğa yolladık, o ölümsüz aşkını şöyle anlatmış bir ropörtajında:

 

„Bir gün evi düzenlerken fark ettim. Bir de baktım ki, benden çok Yaman''ın eşyaları var...Küçük küçük poşetlerle sızmıştı. Aşk bir sızma halidir... Ve aşk kendinden vazgeçme halidir, kendi benliğini ezmeden ''biz'' olabilme halidir...İnsan egosu denetlenmesi en güç şeydir. Bunu ancak aşk becerebilir, sadece aşk ile üstünden atlayabilirsiniz... Biz birbirimize karşı çok saygılıydık... Eee bazen de sıkılırdık, hele üç beş aydır bir aradaysak birbirimizin gözüne bakardık, önce kim gidecek diye, böyle nefes molaları da verirdik... Döndüğümüzde yepyeni bir enerji ve hasret bekliyor olurdu bizi... Aşk bazen de bir kıyamama halidir... Şunu çok açık yüreklilikle söyleyebilirim, o benden daha iyi bir insandı... O kadar bebek, o kadar adam, o kadar temiz, onun kadar beklentisiz, onun kadar temiz yaşamayı öğrenmeye çalıştım. Buradan bir öğretmen öğrenci ilişkisi anlaşılmasın...O, o kadar ahlaklı ve temizdi ki, yaşam biçimi ve duruşu karşısında başka türlü olamazdınız. Onun yanında kirli kalamazdınız. Böyle bir şölen gibi, bir lunapark gibi sevdalık yaşayınca bu görkemi taşımayan her şey bir çadır tiyatrosu gibi geliyor insana...Bu ateşle yanma hali o kadar derinden, için için yanıyor ki, dönüp bir başka ölümlüyü yakmaya içi elvermiyor insanın...Yaman’la her günümüz sevgililer günüydü... Eşine bu kadar çok çiçek getiren bir adamı daha analar doğurmamıştır...Biz birçok defa sabah uyanıp birlikte gün doğumunu seyreder, ne bileyim çingene vapuruna binip sabah erken boğaz’ı turlardık. Bugün eksik olan ne? Bu topraklarda aşk ve mutluluk kutsanmaz, ayrılık ve acı kutsanmıştır... Birlikteliklerdeki tutku kutsanmaz da, ayrılıklardaki tutku kutsanır hep...Yaralarıyla mutlu olmaya daha yatkın bir kültüre sahibiz biz..“

Meral Okay’ın 19 yıl önce kaybettiği sevgilisine hala aşık kalması gerçek aşk adına ve insanlık adına bir umut olsun ve biz umudumuzu hiç kaybetmeyelim… Hayatın anlamını arayıp duruyordum kaç zamandır… Sonunda, hayatın anlamının „aşk“ ta gizlendiği sonucuna vardım… Ama gerçek aşk benim dediğim, yani beklemeden, ümit etmeden, gelecek planları yapmadan, yormadan, kısıtlamadan, bağlanmadan, kabullenerek sevmek ve mutlulugu kutsamak… Sevabıyla günahıyla yaşamak aşkı ve sevdayı…

 

İmkansız mı bu? İmkansıza bağlanmak mı? Ölüm karşısında ağlamak ve üzülmek kadar yaşama gülmek, mutlu olmak mümkün değil mi? Ama neyi seçtiğimize bağlı herşey, seçimlerimiz ve vazgeçişlerimiz belirliyor bizi ve hayatımızı…

 

Uzun ve ince yaşam yolunda karşımıza sürekli kavşaklar çıkıyor ve biz sürekli seçimler yapmak zorunda kalıyoruz… Her seçim bir vazgeçişin karşılığı oluyor… Bir şeye merhaba derken diğerine elveda demeyi bilmek en önemlisi galiba… Birine evet derken diğerine hayır demek zorundayız… Bir bardağı yeniden doldurmak için önce boşaltmak gerekmez mi!  Çemberin hem içinde hem dışında olmak mümkün mü? Çizginin üstünde ne kadar bekleyebilir kişi?  Aynı anda  hem iyi hem kötü olabilir misin, ne büyük bir tezat, ne müthiş bir çelişki…

 

Yoksa kavşağın başında öyle beklemek de var işin sonunda, hiç bir yere gidememek, yaşayamamak, durmak öylesine… Karar verememek ne sancılı, acı ve zor bir durum… Hayatı durdurmak, orada çakılıp kalmak… Önünde şırıl şırıl akan bir çeşme varken susuzluktan ölmek… Kapının eşiğinde beklemek, ne içeri girmek ne dışarı çıkabilmek, arafta olmak hali yani… Yarım kalmak, tamamlanmamak hali… Bekleme, sürekli bekleme durumu, gideni ve gelmekte olanı… Hayatı seyretmek bir film gibi, içine dalamama çılgıncasına… Konuşamama, suskun kalma, hayata yenilme…

 

Hayatımızı anlamlı kılmak adına yapıyoruz bu seçimleri ama vazgeçişler cok yaralayacaksa ruhumuzu, duruyoruz öylece kavşakta, yaralanmaktan ve acı çekmekten korkuyoruz…  Önümüzdeki sevdaları yakıp yıkıyoruz bizi bekleyen cehennemi mutsuzluklar adına… Sevdalanmaya hasret gözlerle bakıyoruz ama mil çekip bu gözlere kör ediyoruz kendimizi…

 

Eşikte beklemenin tek nedeni belki de alışkanlıklarımız, alıştığımız düzenin bozulacağı korkusu, bilinmeyen geleceği istememek, mutsuz rahatı tercih etmek… Yorulmak belki de, uyuşmak, öylece var olanla beklemek son nefesini…Uydurulmuş, sahte, sistemsel zorunluluklar ve sorumluluklar arasında sıkışıp kalmak…  Bir düşünür şöyle demiş, hayatın alt üst olacak diye korkma, ne biliyorsun altının üstünden iyi olmadığını?

 

Ve seçimlerimiz bazen vazgeçtiklerimizin altında eziliyor, vazgeçtiklerimiz ruhumuzu yaralıyor, geride bıraktığın belki de koca bir yaşam, belki de sonsuz bir mutluluk! Vazgeçilen o şey canımızı acayip yakıyor ve öyle bir an geliyor ki seçimlerden çok vazgeçtiklerin belirliyor hayatını ve onlar mutsuzluğunun tek nedeni olabiliyor…

 

Her ne olursa olsun; hayat zıtlıklarıyla var, karşıtları olmadan anlamak mümkün değil hiç bir şeyi… Yaşamda hep karşımıza iki yol çıkacak, kavşaklardan kaçmak olanaksız… Ama en önemlisi ise gideceğimiz yolun seçiminde hayatı ne kadar anlamlı yaptığımız galiba… Ben de bu anlamda, her defasında aşkı seçmek istiyorum artık… Suyun akışına bırakmışken kendimi, ince bir su kanalından durgun ve sığ bir göle ulaşmak yerine okyanusa dökülmek istiyorum…

 

Böyle diyorum ama bu seçimler bizim irademizde mi yoksa hayatın iradesinde mi bilmiyorum… Yoksa her kavşakta tek yön gösteren tabelalar mı var? Biz, seçtiğimizi sanırken, herşey bizim irademiz dışında mı olmakta?  Yaşanması gerekenler mi yaşanıyor sadece? Bizim seçim dediklerimiz, avucumuzun çizgilerinde beş bin yıldır kazılı mı aslında?  Hikayemizi biz mi yazıyorsuz yoksa var olan bir senaryoda bize verilen rolü mü oynuyoruz?  Karşımıza çıkan ne varsa bizi şimdiki biz yapmak için mi? Ruhumuzun bir şeyler öğrenmesi için mi tüm yaşananlar? 

 

Peki, insanların yarattığı bu sistemde secme hakkımız ne kadar peki? Neleri seçebiliyoruz?  Galiba;  ne tanrı katında, ne de  insanlar arasında gerçek anlamda seçim özgürlüğümüz var, bu toplumda en büyük ve en özgür seçimimiz belki de delilik… Kurallardan, maddesel varlıktan, hırslarımızdan, güçten, ihtirastan, paradan puldan ve „rahat“ yaşamdan, robotlaşmaktan, saçma sapan geleneklerden, tabulardan, başkalarının etkilerinden, baskıdan, teknolojiden vazgeçmek ve deliliği seçmek…

 

Mahallenin delisi olmak yani, herşeyi bilmek ama söylememek… kimsenin söyleyemediğini söyleyebilmek fütursuzca, gösteremediğini gösterebilmek, hiç kimsenin olamadığı kadar cesur olabilmek, korkmamak hayattan… Sisteme itiraz eden, sistemin aklına uymayan gerçek bir farkındalık hali yani… Oynanan aptalca, vicdansız oyunlara dahil olmamak, sahadan çekilme hali… Sanatın dünyası dizimizdeki son kitap işte bununla ilgili, Erasmus’un „Deliliğe Övgü“ adlı kitabı…

 

Hümanizmin babası sayılan Erasmus’un, bu kitabı, İtalya’dan İngiltere’ye giderken yolda kafasında tasarladığı ve İngiltere’de eski dostu Thomas More’un evinde iki üç günde yazdığı rivayet ediliyor… Kitap muhteşem bir ironi ile yazılmış ve  Erasmus,; „deliye herşey serbest, delidir ne yapsa yeridir“  düşüncesine dayanarak, ortaçağ felsefesini, önyargıları, toplumdaki menfaatçıları, riyakarlığı, yapmacık hareketleri, çağının politikacılarını, bilim adamlarını, kralları, kiliseyi, din adamlarını, eğitimi yani aklınıza gelebilecek herşeyi bir güzel eleştirmiş kitabında…

 

Kitapta iki görüş var… Birincisi gerçek bilgelik yani delilik… Öteki ise kendini bilge sanmak yani gerçek delilik… İnsana yaşama gücü kazandıran herşey delilik içinde saklıdır… Delilik;  çocuklukta ve yaşlılıkta baskın olur, çünkü delilikte yüze gülme, dolandırma, hırs, güçlü olma isteği, ihtiras yoktur… Ve asıl delilik aşkta ve savaşta ortaya çıkar, diyor Erasmus… Çünkü her ikisinde de ateş vardır, yakar insanı ve kural yoktur artık orada…

 

Delilikte günah da yoktur diyorum ve Osho’nun günaha davetini ben kabul ediyorum… Ve şimdi ilan ediyorum ki, ben deliliği ve aşkı seçiyorum ve aranızdan sıyrılarak okyanusa karışıyorum ve mavinin en derinlerindeki kutsal günaha ulaşmak istiyorum…

 

Günümüzün vahşi ve acımasiz kapitalizmin ve bizi iliklerimize kadar sömürüp yok eden; çocuklarımızı elimizden alan; moda, estetik, popüler kültür, medya, teknoloji ile bizi yönlendiren ve de kendine esir eden; planlı kışkırtmalar, çirkin oyunlar, iğrenç polikalar ile bizi birbirimize düşüren, öldüren, açlıktan süründüren; aşkı, sevgi ve dostluğun ve de her güzel değerin yerine parayı koyan bu sistemin akıllısı olmak istemiyorum, onlara hizmet etmek istemiyorum…

 

Yeryüzü padişahların, kralların olsun.
Cehennem kötü insanın olsun, cennet iyi insanın..
Tanrıya toz kondurmamak meleğin işi olsun,
Temizlik, cennet kapıcısının işi..
Kim, ne olursa olsun,
Sevgili bizim olsun tek,
Canı, canımız olsun… Hayyam

Elimi uzatıyorum şimdi size, birlikte delirelim, isyan edelim bu düzene ve kural koyuculara… Aşkı seçelim sadece; hırsları, kötülükleri, kıskançlıkları, nefretleri, ihtirasları atalım, hep aşk olsun ruhlarımızda… Hep aşk olsun derken de, Mevlana’nın muhteşem bir beyitini de anımsatmak istiyorum, çünkü aşk da o kadar kolay değil bilesiniz... Aşkı seçmek aslında zoru seçmektir... Sevgiyle ve aşkla kalın...

 

“Gönül; çalamazsan aşkın sazını, ne perdeye dokun ne teli incit

Eğer çekemezsen gülün nazını, ne dikene dokun ne gülü incit...”

.................................................................

 

Sanatın dünyası başlığını attığım ve 6 bölüm süren yazı dizime son veriyorum bugün... Edebiyat, sinema, şiir, yani sanat yoluyla hayatı anlamaya çalıştık, ölümü ve yaşamı konuştuk, aşkı tattık ruhumuzda... Sürç-i lisan ettiysem af ola diyorum ve bitirirken;  kelimelerle, cümlelerle uğraşan, onlarla oynayan, yan yana getirip mucizeler yaratan geçmişte ve gelecekte yaşamış ve yaşayan ve yaşayacak olan tüm sanatçılara, edebiyatçılara, yazarlara, şairlere kendi yazdığım bir şiiri ithaf ediyorum... Onlar olmasa nice olurdu halimiz...

 

Yazmak

yalnız olmamaktır,

çünkü en yakın arkadaşındır yazdıkların…

 

Yazmak

Yaşama ve ölüme atılan çığlıktır

Hayata anlam katmaktır bir yandan

Diğer yandan

ölümü bile öldürebilmektir üç kelimeyle…

 

Yazmak

Dört duvar arasında bile

Kapalı kapılar ardında bile

Ellerin kelepçedeyken

Dilin söyleyemezken bile

Ruhunun en özgür halidir…

 

Yazmak

Akılların tutulduğu

yüreklerin dağlandığı

ruhların karardığı

O, en acısı tarifsiz anlarda

demir zincirlerle kilitlenmiş kutuyu açmak

Ve umudu dağıtmaktır insanlığa…

 

Yazmak

Koyu zifiri yıldızsız gecelerde

Güneşin uğramadığı sabahlarda

Kasvetli bulutların sarmaladığı akşamüstlerinde

Korkunç fırtıların eşiğinde inleyen göklerde

Bardaktan hızla boşalan yağmurun çığlıklarında

Kızıl şimşeğin canhıraş haykırışında

Koyu ve dev dalgalı denizlerin korkunç hırıltalarında

Korkularımızı, acılarımızı dindiren

Ve bize mutluluk veren şahane bir masaldır…

 

Yazmak

Ateşler içinde yanarken hasta yatağında

Kalbin tamir edilmez derecede kırılmışken bir söze

En derin karanlık kuyulara düşmüşken umutsuzca

En dibe vurmuşken çaresizce

Sana sevgiyle, sımsıcak elini uzatan dosttur…

 

Yazmak

Hayal edebilmektir

kolay değildir…

Masmavi pırıl pırıl bir denizin kıyısında oturup

Sapsarı susuz çölü resmedebilmektir…

Yada bir ziyafet sofrasında

Aç bir çocuğu düşleyebilmektir…

Çok uzak diyarlarda evsiz barksız kalmışları anlayabilmektir

Sımsıcak bir odada elinde sıcak demli bir çay ile…

 

Yazmak

Marifet ister

Aşkla inleyen gönülleri duyabilmek

Acıyla yanan yürekleri hissedebilmek

Sevinçle çoşan ruhlara eşlik edebilmek

Herkese göre değildir…

 

Yazmak

Bakmak değil görmektir

Duymak değil dinlemektir

Şarkıları dinlemek değil sadece,  söylemektir

Yaşamak değil kuru kuru, farkında olmaktır yaşadıklarının

Sevgi değil tutkulu bir aşktır

Akılla değil yürekle yürümektir tutturduğun yolda…

 

Yazmak

Sözcüklerle oynamak, dans etmektir

Kelimelere aykırı anlamlar yükleyebilmektir

Korkmamaktır

Sonsuz cesaret ister, koca bir yürek ister, yüce bilgi ister

Ve ancak kelimelerle doğanların işidir…

Dikkat!

Yorum yapabilmek için üye girşi yapmanız gerekmektedir. Üye değilseniz hemen üye olun.

Üye Girişi Üye Ol